Opracowanie modelu - ROMAN STASZAŁEK
Skala 1:300
Cena 54 zł (w tym 8% VAT)
Nakład 7000 egz.
W połowie lat 30. ubiegłego wieku Włochy rozpoczęły realizację programu rozbudowy floty wojennej, którego głównym celem było uzyskanie pozycji mocarstwa w basenie Morza Śródziemnego. W tym czasie zasadniczym rywalem była Francja, jedyne państwo śródziemnomorskie budujące własne pancerniki. W tym celu w 1930 r. ówczesny generalny inspektor włoskiej marynarki wojennej (Regia Marina) gen. Umberto Pugliese zlecił opracowanie 3 okrętów liniowych. Po zmianie założeń konstrukcyjnych zdecydowano się na budowę dwóch pancerników, które otrzymały nazwę „Littorio” i „Vittorio Veneto”.
Efektem tych prac było wcielanie od 1940 r. do marynarki wojennej niezwykłych okrętów, największych i najpotężniejszych w całej historii włoskiej marynarki wojennej.
Niniejsza publikacja zawiera model pancernika „Vittorio Veneto” według stanu na 1941 r. (bitwa pod Matapanem). Nazwa okrętu została nadana na pamiątkę zwycięskiej bitwy między wojskami włoskimi, a wojskami austro-węgierskimi. Bitwa ta miała miejsce podczas I wojny światowej pod Vittorio Veneto. Okręty „Vittorio Veneto” i „Littorio” były okrętami bliźniaczymi. Do tej serii okrętów należą również pancerniki „Roma” i „Impero”. Ostatecznie tylko trzy z tych pancerników zostały ukończone i wzięły udział w działaniach wojennych II wojny światowej.
Stępkę pod dwa pierwsze pancerniki tej serii położono 28 października 1934 r. Omawiany pancernik budowany był w stoczni Cantieri Riuniti dell’ Adriatico San Marco w Trieście, natomiast pancernik „Littorio” budowany był w stoczni w Genui.
Uroczyste wodowanie w obecności króla Włoch Wiktora Emanuela III miało miejsce 25 lipca 1937 r., a wcielenie do służby 28 kwietnia 1940 r. Pierwszym dowódcą okrętu został kmdr Giuseppe Sparzani. Działania wojenne rozpoczął 1 września 1940 r., kiedy wspólnie z pancernikiem „Littorio” brał udział w operacji Hats, mającej na celu niszczenie transportowych konwojów wroga.
Okręty tej serii były uważane za bardzo udane i zaliczane do najlepszych pancerników II wojny światowej. Sam pancernik „Vittorio Veneto”, mimo braku spektakularnych osiągnięć oraz po doznaniu szeregu uszkodzeń, był szczęśliwym okrętem, ponieważ dotrwał do końca wojny.
W pierwszym ataku torpedowym sił brytyjskich na Tarent w listopadzie 1940 r. pancernik „Vittorio Veneto” szczęśliwie uniknął uszkodzeń. Udział w kolejnej operacji Gaudo, której celem było zaatakowanie brytyjskich linii komunikacyjnych nie zakończył się tak szczęśliwie. W czasie tej operacji potyczki okrętowe z siłami brytyjskimi nie przyniosły żadnych rezultatów, a ataki lotnicze uświadomiły poważne zagrożenie dla sił włoskich. Skłoniło to do ich wycofania, lecz ataki lotnicze nie ustawały. O godzinie 15.19 pancernik „Vittorio Yeneto” został zaatakowany torpedami przez trzy samoloty, w wyniku czego został trafiony torpedą, która spowodowała rozległe uszkodzenia.
Uszkodzeniu uległ lewoburtowy ster pomocniczy, skrajny lewoburtowy wał uległ wygięciu i unieruchomieniu, a sama śruba urwała się. Okręt ewakuował się
o własnych siłach. W toku dalszych ataków torpedowych unieruchomiony został ciężki krążownik "Pola". Pozostawienie mu dwóch ciężkich krążowników „Zara” i „Fiume” oraz cztery niszczyciele doprowadziło do zatopienia wszystkich krążowników i dwóch niszczycieli w wyniku spotkania z głównymi siłami brytyjskimi. W tej walce całkowicie zawiodła osłona powietrzna lotnictwa niemieckiego, a tak znaczące straty spowodowały asekuracyjne wystawienie głównych sił do walki.
W dniu 14 grudnia 1941 r. o godzinie 8.59 na wodach Cieśniny Meksykańskiej pancernik "Vittorio Veneto" został trafiony jedną z trzech torped brytyjskiego okrętu podwodnego. Ponownie pancernikowi udało się o własnych siłach dotrzeć do portu, gdzie remont trwał, tak jak poprzednio, cztery miesiące.
W czasie tych wszystkich działań pancernik nie był wyposażony w takie rozwiązania techniczne, jak radar. Dopiero w kwietniu 1943 r. zamontowano na nim, jako pierwszym włoskim pancerniku radar „Gufo” EC4. W trudnych okolicznościach sytuację ratowała większa prędkość tych okrętów. Obronę przeciw torpedową zapewniał system Pugliesego : między grodziami torpedowymi i wewnętrznymi grodziami kadłuba umieszczono zanurzony w oleju długi pusty cylinder o średnicy 3,8 m, który miał absorbować energię wybuchu. Okręt wyposażony był w samolot „Romeo” Ro.43 zaopatrzony w pływaki oraz myśliwce „Reggiane” Re.2000, które mogły startować z okrętu, ale lądowały wyłącznie na lądzie.
Wojny nie przetrwał pancernik „Roma” zatopiony przez niedawnego sprzymierzeńca - Niemcy. Pancernik „Vittorio Veneto” poddał się siłom alianckim, został internowany i skierowany do Egiptu, gdzie oczekiwał zakończenia wojny. W 1947 r. został przejęty przez Wielką Brytanię w ramach reparacji wojennych. Nie został jednak wcielony do służby i ostatecznie 1 lutego 1948 r. został skreślony ze stanu floty i pocięty na złom.
W następnym numerze
De Havilland Mosquito FB Mk. VI
Skala 1:33
Opracowanie Roman Staszałek